Kako napraviti marketing plan?

Šta je marketing plan?

     Za uspješan poslovni poduhvat bez obzira kojim se poslom bavili, potreban Vam je detaljan poslovni plan koji uključuje analizu tržišta i unutrašnju analizu, odnosno SWOT analizu organizacije. Marketing plan, kao dio poslovnog plana, je dokument kojim se definišu strategije i metode za ostvarivanje marketinških aktivnosti i ciljeva organizacije. Marketing plan potpomaže upravljanje organizacije ka ostvarenju zacrtanih ciljeva u oblasti marketinga. Marketing plan bi trebao da definiše kompletnu strategiju: od utvrđivanja ciljne skupine potrošača preko metoda kojim ćete im pristupiti do metoda kojim ćete ih zadržati.

     Svaki uspješan marketing plan treba da sadrži slijedeće elemente:

• kratak opis organizacije,
• analiza okruženja organizacije,
• ciljevi marketinga organizacije,
• ciljno tržište organizacije,
• tržišna strategija organizacije,
• budžet organizacije,
• sprovedba plana organizacije.

Koraci u izgradnji marketing plana

     1. Kratak opis organizacije

Uvodni dio bi trebalo da sadrži kratak opis organizacije: naziv organizacije, misiju i viziju organizacije, kao i kratak pregled plana.

     2. Analiza okruženja organizacije

Ovaj dio plana bi trebalo da sadrži analizu okruženja i SWOT analizu, odnosno prednosti, nedostatke, prilike i prijetnje u poslovanju. Analiza okruženja, odnosno PESTLE, odnosi se na analizu ekonomskih, političkih, društvenih, tehnoloških, pravnih i okolišnih elemenata koji utiču na razvoj i pozicioniranje organizacije. Ovdje utvrđujete ko su konkurenti na tržištu, koje su prednosti a koji nedostaci proizvoda ili usluga koje nudite, šta je to dodatno što možete ponuditi tržištu i slično. Prednosti organizacije mogu biti niski troškovi proizvodnje ili niski troškovi distribucije. Nedostaci organizacije mogu biti zastarjeli alati koje koristite u proizvodnji. Prilike se odnose na uvođenje novih proizvoda ili usluga i slično. Prijetnje u poslovanju se mogu odnositi na nedostatak radne snage ili nemogućnost ulaska na određeno tržište. Također, utvrđujete ekonomsku i političku situaciju u okruženju, koje su mogućnosti u odnosu na tehnološki razvoj, te mogućnosti gledano sa pravnog i okolišnog aspekta itd.

Više o analizi tržišta, odnosno o SWOT i PESTLE analizi možete pročitati na ovom linku.

     3. Ciljevi marketinga organizacije

U ovom dijelu marketing plana ćete opisati ciljeve koje želite postići u okviru marketinga i metode kojim ćete mjeriti uspješnost tih ciljeva. Ovo se odnosi na ciljeve prodaje (očekivana prodaja, procenat povećanja prodaje, očekivani tržišni udio, i slično) i finansijske ciljeve (stepen profita, stepen zarade i slično).

     4. Ciljno tržište organizacije

Ciljno tržište organizacije se odnosi na utvrđivanje ciljne skupine/skupinu potrošača i utvrđivanje njihovih potreba na čije ćete zadovoljenje usmjeriti marketinške napore organizacije. U ovom dijelu marketing plana ćete opisati ličnost, odnosno idealnog potrošača organizacije. Opis potrošača bi trebao sadržavati lokaciju, ekonomsko stanje, socijalno stanje, obrazovanje, dob, eventualno spol i slično.

Više o tome kako odrediti ciljnu skupinu potrošača možete pročitati na ovom linku.

     5. Tržišna strategija organizacije

Kada ste utvrdili ciljeve marketinga, ciljno tržište i analizirali vlastitu organizaciju, potrebno je da utvrdite taktike, metode i strategije postizanja marketinških ciljeva organizacije. U ovom dijelu opisujete načine na koji organizacija treba da postigne utvrđene ciljeve, odnosno kako da pristupi tržištu. Ovaj dio plana treba da sadrži marketing mix, odnosno 4 P's marketinga: proizvod, cijena, distribucija i promocija.

     6. Budžet organizacije

Marketing budžet organizacije se odnosi na definisanje finansija koje su planirane kao dobit od prodaje i finansije koje su planirane za rashodovanje, odnosno sredstva za ulaganje i trošak.

     7. Sprovedba plana organizacije

Da biste sproveli u djelo planirane marketinške aktivnosti, potrebno je odrediti kanale koje planirate koristiti. Dakle, trebate definisati početak kampanje/kampanja, objavu novih proizvoda ili usluga, detalje promocije, detalje prezentacije, sajmovi, ...

Primjeri marketing plana

     Magazin Forbes je objavio jedan od najtemeljitijih primjeraka marketing plana koji možete pogledati na slijedećem linku. Primjerke marketing plana možete pogledati na slijedećim linkovima:

1. Palo Alto Software - Primjerak plana
2. Houghton Mifflin Company - Primjerak plana
3. ProfitWorks - Primjerak plana
4. Agricultural Extension Service at the University of Tennessee - Primjerak plana 
5. Quick MBA - Primjerak plana
6. Business.com - Primjerak plana

     Marketing plan treba s vremena na vrijeme revidirati i prilagoditi, jer se situacija na tržištu, ali i u okviru organizacije mijenja. Marketing planovi se najčešće prave na bazi jedne godine, ali mogu biti i napravljeni za duži ili kraći period.